zin des woords geen sprake van een waterbedeffect als gevolg van het wijkenbeleid. Dat kan immers alleen buiten de aandachtswijken plaatsvinden. Maar er is wel sprake van een verplaatsing van de veiligheidsproblematiek binnen de aandachtswijken. Daarnaast is het Regentessekwartier direct aanliggend aan de Schilderswijk. Het is denkbaar dat het Regentessekwartier te maken heeſt met overloop uit de aandachtswijken, maar hard is dit vermoeden niet te maken. Conclusie De vier Haagse aandachtswijken hebben tussen 2008 en 2010 een positieve leefbaarheidsontwikkeling doorgemaakt. In drie van de vier aandachtswijken wordt dit voornamelijk veroorzaakt door een verbeterde sociaaleconomische positie van de bevolking. Het is vooral opvallend dat de gemiddelde werkloosheid in de aandachtswijken gedaald is, terwijl die in veel van de potentiële ontvangstgebieden achteruit is gegaan. Ook is het aandeel bewoners met een laag inkomen afgenomen. De vier aandachtswijken zijn qua omvang zo groot dat niet één oorzaak voor deze verbetering kan worden aangewezen. Maar de indruk bestaat dat de wijkaanpak een positieve bijdrage aan de ontwikkeling heeſt geleverd. Wanneer naar de maatregelen die in de wijk genomen zijn wordt gekeken – bijvoorbeeld de sloop van circa 650 meergezinswoningen – is het niet onwaarschijnlijk dat de aanpak voor een uitstroom van bewoners heeſt gezorgd. Gezien de omvang van de aandachtswijken is het niet verwonderlijk dat er in absolute aantallen veel verhuizende lagere inkomensgroepen zijn geweest. Uit de verhuisanalyses blijkt dat de invloed van de aandachtswijken op de omgeving nog relatief beperkt is gebleven, aangezien de helſt van de lagere inkomensgroepen tussen of binnen de aandachtswijken verhuist. De meeste potentiële ontvangstgebieden met een relatief substantiële instroom bevinden zich dan ook binnen de aandachtswijken zelf, en dan vooral in de Schilderswijk en in Zuidwest. Volgens een lokale deskundige dreigen de problemen in de Schilderswijk ook groter te worden als gevolg van een instroom uit de andere aandachtswijken. Van de overige helſt verhuist de helſt naar een aanliggende buurt van de aandachtswijken. Maar gezien de omvang van de aandachtswijken als totaal heeſt dat hier en daar wel enige impact gehad. De verhuisstromen hebben geleid tot een beperkt aantal gebieden met een omvangrijke instroom, namelijk in Waldeck, Moerwijk, Regentessekwartier en het Laakkwartier. Bij de gemeente maakt men zich vooral zorgen om de laatste twee buurten en de negatieve uitstraling die van de aandachtswijken daarop uitgaat. De invloed op de rest van de stad is beperkt gebleven tot een paar gebiedjes waar een neergaande leefbaarheidsontwikkeling is samengegaan met een relatief omvangrijke instroom. In het vorige hoofdstuk zijn indicaties gevonden voor een mogelijk waterbedeffect vanuit de Haagse aandachtswijken op de regio. Uit de analyse blijkt dat maar circa vijſtien procent van de verhuizende lagere inkomensgroepen naar een gemeente in de omgeving van Den Haag verhuisd is. De meeste van deze verhuizers komen in Rijswijk of Zoetermeer terecht. In deze gemeenten is een aantal gebiedjes te vinden waar het plausibel is dat de neergaande leefbaarheidsontwikkeling samenhangt met een relatief substantiele instroom vanuit de aandachtswijken. Uiteindelijk blijkt uit deze analyses dat de relatief beperkte instroom in de regio ook nog eens redelijk gespreid is. Met andere woorden, er is geen sprake van een substantieel water bed effect van de aandachtswijken naar de regio, maar er zijn wel degelijk gebieden te vinden waar een achteruitgang van de leefbaarheid samengaat met een instroom vanuit de aandachtswijken. Elf procent van de verhuisde lagere inkomensgroepen is terechtgekomen in een gebied rond het omslagpunt ‘early warning’. In 22 van deze gebieden is de instroom relatief substantieel geweest. De meeste van deze gebieden liggen net buiten de aandachtswijken. Een aantal is te vinden in Rijswijk, Westland, Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer. Tevens zijn vier gebiedjes rond het omslagpunt ‘early early warning’ gevonden met een omvangrijke instroom. De meest opvallende ligt in de Haagse Vinexlocatie Wateringse Veld, waar de instroom vanuit de Haagse aandachtswijken op ruim acht procent van de lokale bevolking ligt. De gemeente had ook al geconstateerd dat de sociale huurwoningen in deze wijk veel lagere inkomensgroepen uit de aandachtswijken aantrekken. Voor de gebieden rond deze beide omslagpunten geldt dat de leefbaarheid nog niet onmiddellijk problematisch is, maar gezien het risico op een neerwaartse leefbaarheidsspiraal is aandacht voor de ontwikkelingen in deze gebieden aan te raden. De veiligheidssituatie is gemiddeld in de vier Haagse aandachtswijken gelijk gebleven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er geen aanwijzingen voor waterbedeffecten op veiligheidsgebied in buurten buiten de aandachtswijken zijn gevonden. Binnen de aandachtswijken hebben volgens de gemeente wel verplaatsingen van veiligheidsproblemen plaatsgevonden. In de Schilderswijk zouden de problemen zijn toegenomen, die hun oorsprong in de Stationsbuurt kennen. 4.8 Rotterdam Eén op de drie Rotterdammers leeſt in één van de zeven aandachtswijken die in 2007 door het Ministerie van VROM zijn aangewezen als wijken waar extra aandacht naar uitgaat omdat de kwaliteit van de leefomgeving ernstig achterblijſt bij die van andere wijken. Deze zeven aandachtswijken zijn: Overschie, Zuidelijke Tuinsteden, Oud Zuid (waaronder Charlois en Feijen oord vallen), Vreewijk, Bergpolder, West en Noord. Wijkaanpak Vanaf de jaren zeventig wordt – vanuit wisselende beleidssettings – gewerkt aan de problemen en achterstanden in Rotterdam. Maar de problemen en achterstanden in Rotterdam blijven – mede door nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen – relatief groot. Hierdoor is de opgave nog altijd omvangrijk en een proces van lange adem. Voor alle zeven aandachtswijken is een wijkactieplan geschreven, met daarin de voor die wijk specifiek te nemen maatregelen. In ‘Rotterdammers vooruit! Rotterdamse Krachtwijken deel 1’ en het ‘Charter Krachtwijkenaanpak Rotterdam’ staat beschreven wat de overkoepelende aanpak is, die voor ieder van de zeven aandachtswijken van belang is. Deze aanpak is in vijf hoofdthema’s onderverdeeld. Hoofdstuk 4 Cases 107 Pagina 108

Pagina 110

Interactieve digi-archief, deze relatiemagazine of pdf is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal bladerbaar uitgeven van digitale verenigingsbladen.

Waterbedeffecten van het wijkenbeleid - 2008-2010 (eerste herhalingsmeting) Lees publicatie 2Home