4.3 Bijlmer (Amsterdam) De Bijlmermeer is in de tweede helſt van de jaren zestig als stadsvernieuwingswijk gebouwd. In het oostelijk deel van de Bijlmermeer ligt de EGK-buurt. Dit deel van de Bijlmer is aangemerkt als één van de veertig aandachtswijken. Oorspronkelijk bestond de buurt voornamelijk uit hoogbouw in de sociale huursector. Vanaf de jaren negentig is veel aandacht besteed aan de fysieke vernieuwing. Door de sloop van veel van de hoogbouw en de komst van laagbouw en koopwoningen is een meer gemengde woningvoorraad gecreëerd. Wijkaanpak Al vrij snel na de oplevering belandde de Bijlmer in een negatieve spiraal, door onder andere een hoge werkloosheid, overbewoning van appartementen, drugsproblematiek en het vertrek van meer kansrijke bewoners. Al vanaf begin jaren tachtig worden pogingen ondernomen om de problemen aan te pakken. Begin jaren negentig wordt door de grote leegstand, de enorme leefbaarheidsproblemen en de financiële tekorten bij corporaties en gemeente duidelijk dat er structureel iets moet veranderen. Vanaf 1992 treedt de eerste vernieuwingsfase in werking, waarbij een kwart van de woningen wordt gesloopt. Daarnaast zijn er programma’s om de sociaaleconomische problemen te lijf te gaan en het beheer en de leefbaarheid te verbeteren. Hierdoor wordt de Bijlmer een voorloper van het landelijke Grotestedenbeleid. In 1999 is de ruimtelijke vernieuwing op de helſt. De laagbouwwijken bleken een succes en in de tweede vernieuwingsfase wordt ingezet op veel meer laagbouw dan oorspronkelijk de bedoeling was.27 Ondanks het meer aantrekkelijke woonklimaat blijven de sociaaleconomische problemen groot. Een kwart van alle bewoners moet van een minimuminkomen rondkomen, de werkloosheid is hoog, er zijn veel eenoudergezinnen en bij relatief veel migranten verloopt de integratie moeizaam. In 2007 wordt de EGK-buurt van de Bijlmer daarom aangewezen als één van de veertig buurten waar extra aandacht naar uitgaat om de accumulatie van problemen terug te dringen. In het Uitvoeringsprogramma Wijkaanpak Zuidoost is de aanpak nader geconcretiseerd.28 De ambities in dit uitvoeringsprogramma zijn gekoppeld aan de vijf thema’s van de wijkaanpak. Door extra inzet op de thema’s veiligheid, wonen, leren, integratie en economie moet een wijk ontstaan die aantrekkelijk is om te wonen, werken en recreëren. Fysieke maatregelen De fysieke vernieuwing van de Bijlmer is – zoals hierboven al aangegeven - in de jaren negentig al in gang gezet. De geplande sloop van veel van de oorspronkelijke hoogbouw is inmiddels voltooid. De vervangende nieuwbouw zal aan het eind van het decennium gereed zijn. Tegen die tijd zal nog maar de helſt van de 27 KEI Centrum: ‘Amsterdam Zuidoost: de Bijlmermeer’, http://www.kei-centrum.nl/view. cfm?page_id=1897&item_type=project&item_id=170, gezien op 11 augustus 2011. 28 Stadsdeel Zuidoost: ‘Uitvoeringsprogramma Wijkaanpak Zuidoost: Krachtige Mensen in een Krachtige Wijk!’, januari 2010. oorspronkelijke hoogbouw overeind staan. Nog slechts twee van de voor de Bijlmer kenmerkende honingraatflats zullen blijven bestaan. Er wordt een mix van appartementen en eengezinswoningen in een hoge dichtheid teruggebouwd. De bewoners krijgen een garantie om terug te keren in hun buurt in een betaalbare woning. Bij voltooiing neemt het aantal woningen in de Bijlmer met tien procent toe, ten opzichte van 1990. Uiteindelijk zal het aandeel hoogbouw teruglopen van 95 naar 45 procent en het aandeel sociale huurwoningen van 93 naar 55 procent. Ook zal sprake zijn van een grotere differentiatie van woonmilieus. Door het terugbouwen van veel laagbouw neemt de oppervlakte die de openbare ruimte inneemt af. Dit –beoogde – gevolg moet het beheer eenvoudiger maken. In Figuur 32 wordt gekeken naar de gerealiseerde sloop en nieuw32 wordt gekeken naar de gerealiseerde sloop en nieuwwordt gekeken naar de gerealiseerde sloop en nieuwbouw tussen 2008 en 2010. In het gedeelte van de Bijlmer dat gedefinieerd is als de aandachtswijk staan circa 12.000 woningen. In de jaren 2008 en 2009 zijn veel woningen toegevoegd aan de voorraad. In totaal is 8,4 procent van de voorraad gebouwd in deze twee jaren. Dit is niet alleen hoog in vergelijking met het landelijk gemiddelde van ruim één procent per jaar, maar is ook hoog in vergelijking met de andere aandachtswijken, waar het gemiddelde op 3,3 procent ligt. De helſt van de ruim duizend nieuwe woningen is een huurwoning, en deze zijn in de meeste gevallen een meergezinswoning. In de helſt van de nieuwe woningen die in de koopsector is gebouwd is zestig procent een eengezinswoning en veertig procent een meergezinswoning. De sloop van woningen is in deze periode beperkt gebleven tot circa twintig eengezinskoopwoningen. Dit is nauwelijks 0,2 procent van de woningvoorraad, wat beduidend lager ligt dan het gemiddelde van alle veertig aandachtswijken (namelijk 2,6 procent). Sociaal, veiligheid en economie Aangezien het fysieke vernieuwingsprogramma al bijna voltooid is, richt het uitvoeringsprogramma zich voornamelijk op het beheer van de openbare ruimte, preventie van veiligheidsproblemen en het verbeteren van de sociaaleconomische positie van de bevolking. In het uitvoeringsprogramma zijn bestaande initiatieven versterkt en hiaten in de bestaande aanpak opgevuld. De aanpak is onderverdeeld in een gebieds- en een groepsgerichte aanpak. Met de gebiedsgerichte aanpak wordt gestreefd naar een veilige woonen leefomgeving voor iedereen, door met voorlichting en handhaving het gedrag van bewoners en anderen te beïnvloeden. Het gaat hierbij met name om: • De openbare ruimte en de semi-openbare ruimte in de flats, zoals entrees, liſten en galerijen schoon houden zonder dat er dreiging van uitgaat. • Voor de kinderen en jongeren van de verschillende leeſtijdsgroepen zijn voldoende mogelijkheden, zonder dat zij overlast voor andere bewoners veroorzaken. • De routes naar school, werk en winkelcentra zijn veilig en in de omgeving zijn voldoende voorzieningen. Het hoofddoel van de groepsgerichte aanpak is participatie in de samenleving. Daarbij wordt de nadruk gelegd op gezinnen, jongeren en hanggroepen. Veel gezinnen hebben te maken met werkloosheid en/of lage inkomens, met het risico dat hun kinderen Hoofdstuk 4 Cases 61 Pagina 62

Pagina 64

Interactieve ereisgids, deze editie of onderwijs catalogus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online plaatsen van digi mailings.

Waterbedeffecten van het wijkenbeleid - 2008-2010 (eerste herhalingsmeting) Lees publicatie 2Home